Cùng trải nghiệm với bài học "gập chăn"
với ba cách tiếp cận khác nhau : ABA - Floortime - RDI
1. Dạy gấp chăn theo ABA (Phân tích hành vi ứng dụng)
Mục tiêu: Giúp trẻ học từng bước gấp chăn một cách chính xác thông qua chuỗi hành động (Task Analysis).
Cách thực hiện:
Phân tích các bước gấp chăn (Chia nhỏ thành từng bước cụ thể):
- Bước 1: Nhặt chăn lên.
- Bước 2: Cầm hai góc chăn.
- Bước 3: Gấp chăn làm đôi.
- Bước 4: Cân chỉnh hai mép chăn.
- Bước 5: Gấp thêm một lần nữa (nếu cần).
- Bước 6: Đặt chăn ngay ngắn.
Dùng hỗ trợ (Prompting) nếu cần:
- Gợi thể chất (Physical Prompt): Đặt tay lên tay trẻ để hướng dẫn.
- Gợi ý hình ảnh (Visual Prompt): Dùng hình minh họa từng bước gấp chăn.
- Gợi ý lời nói (Verbal Prompt): “Cầm hai góc chăn nhé!”
Thưởng và củng cố (Reinforcement):
- Nếu trẻ làm đúng, khen ngợi hoặc thưởng (“Giỏi quá! Con gấp chăn rất đẹp”).
- Nếu trẻ sai, hướng dẫn trẻ làm lại bằng cách : cầm tây, làm mẫu hoặc gợi ý bằng lời nói, cử chỉ...
Các này phù hợp với trẻ thích học theo trình tự rõ ràng.
2. Dạy gấp chăn theo Floortime (Chơi đùa có tương tác)
Mục tiêu: Giúp trẻ thấy việc gấp chăn vui vẻ, thú vị, không phải là nhiệm vụ nhàm chán.
Cách thực hiện:
- Chơi trò “Gấp chăn biến hình”
- Bạn cầm một đầu chăn, nói: "Chăn này là áo choàng siêu nhân! Con giúp mẹ gấp nó nhé!"
- Khi trẻ gấp chăn, bạn giả vờ bất ngờ: “Wow! Con gấp chăn nhanh như siêu nhân rồi!”
Thêm yếu tố bất ngờ
- Giả vờ chăn bị rối: "Ui, chăn bị lộn xộn rồi, ai giúp mẹ nhỉ?"
- Nếu trẻ chưa hứng thú, bạn có thể tạo âm thanh hài hước khi gấp chăn để thu hút trẻ.
Tương tác qua ánh mắt, nét mặt
- Khi trẻ làm đúng, cười thật tươi để trẻ thấy gấp chăn cũng là niềm vui.
- Nếu trẻ chưa làm, chờ một chút thay vì nhắc ngay, để trẻ có cơ hội tự suy nghĩ.
- Cách này phù hợp với trẻ cần động lực tự nhiên để tham gia vào hoạt động.
3. Dạy gấp chăn theo RDI (Can thiệp phát triển mối quan hệ)
Mục tiêu: Giúp trẻ học cách quan sát, suy luận và hợp tác trong việc gấp chăn.
Cách thực hiện:
- Bắt đầu bằng gợi ý không lời (Nonverbal Prompting)
- Bạn cầm chăn, nhìn trẻ và chờ xem trẻ có phản ứng gì không.
- Nếu trẻ chưa hiểu, bạn gấp một phần chăn rồi dừng lại, nhìn trẻ để khuyến khích trẻ tiếp tục.
Tạo cơ hội hợp tác
- Thay vì làm tất cả, bạn chỉ cầm một đầu chăn và chờ trẻ cầm đầu còn lại.
- Nếu trẻ không tự tham gia, bạn có thể thì thầm: “Hình như mình cần một bạn giúp đỡ...”
- Để trẻ tự điều chỉnh (Self-correction)
- Nếu trẻ gấp lệch, đừng sửa ngay! Hãy hỏi gợi ý: “Con thấy chăn có đều chưa?”
- Nếu trẻ nhận ra lỗi và sửa, đó là thành công lớn trong việc học cách suy luận và tự điều chỉnh.
Cách này phù hợp với trẻ cần học tư duy linh hoạt, tự điều chỉnh hành vi.
Tóm lại cùng một bài tập là dạy một kỹ năng nhưng mỗi một phương pháp thì có cách tiếp cận và thực hiện khác nhau, việc lựa chọn phương pháp nào luôn dựa vào khả năng hiện tại và phong cách học tập của trẻ hoặc giai đoạn học tập mà trẻ đang học kỹ năng đó :
- ABA Chia nhỏ thành từng bước, có hỗ trợ > Dễ học, dễ đo lường tiến bộ > Cần học theo trình tự rõ ràng
- Floortime Biến hoạt động thành trò chơi > Thu hút trẻ, tạo niềm vui khi học > Trẻ thích chơi hơn làm theo yêu cầu
- RDI Khuyến khích trẻ quan sát, tự điều chỉnh > Phát triển tư duy linh hoạt > Trẻ cần học cách suy luận và hợp tác.
Nếu trẻ chưa quen với việc gấp chăn, bạn có thể bắt đầu bằng ABA để trẻ nắm được từng bước, sau đó chuyển sang Floortime hoặc RDI để giúp trẻ thích thú và chủ động hơn!
(Xem thêm bài viết về ABA, DIR/FLOORTIME, RDI dưới comment)
